Cứ ba năm Marc Levine đổi ôtô mới một lần， nhưng mới đây， khi lên đời chiếc Mercedes GLE 350 ông đã rất sốc vì số tiền phải trả hàng tháng tăng gấp đôi.
Với phiên bản mới hơn của cùng mẫu xe， khoản thanh toán hàng tháng của ông từ 640 USD lên 1.200 USD. "Anh đùa tôi à?"， vị bác sĩ tim mạch 61 tuổi ở South Florida， hỏi nhân viên đại lý.
Levine thử xem xét các thương hiệu xe phổ thông hơn. Nhưng số tiền phải trả cho chiếc Jeep Grand Cherokee hay Toyota Highlander cũng gần bằng chiếc Mercedes. Cuối cùng， ông mua chiếc Mercedes E-Class ba năm tuổi với mức thanh toán hàng tháng là 748 USD.
"Tôi chưa bao giờ mua xe cũ vì cảm thấy đó là cơn ác mộng của người khác mà bản thân không muốn gặp. Nhưng giờ không còn lựa chọn nào khác"， Levine nói.
Theo cách này， người thích lái ôtô mới như Levine phải gia nhập đội ngũ những người phải mua xe đã qua sử dụng ngày càng đông đảo ở Mỹ. Người dân Mỹ， kể cả nhóm thu nhập cao như Levine， đang từ bỏ thị trường xe mới.
Xe ô tô đã qua sử dụng tại một đại lý ở Indianapolis. Ảnh: Jonathan Weiss/Alamy
Jared Buccola cùng vợ Amanda sắp đón con trai chào đời vào tháng 12. Họ hy vọng sẽ chuyển sang chiếc SUV rộng rãi hơn. Nhưng cặp vợ chồng không thể tìm được mẫu xe nào vừa với ngân sách nên đành tiếp tục sử dụng chiếc Hyundai Tucson 2019 với hai hàng ghế.
Khoản chi hơn 700 USD mỗi tháng - mức trung bình người mua xe phải trả - dần trở nên xa vời với khả năng của Jared. Người đàn ông 36 tuổi là giám đốc tiếp thị ở Phoenix， còn vợ là nhà phân tích dữ liệu 32 tuổi. "Bất cứ thứ gì vượt qua 400 USD mỗi tháng đều đáng sợ"， anh nói.
Tình trạng thiếu hụt nguồn cung khiến giá xe tăng vọt đã qua. Nhưng chi phí cho một chiếc xe mới tiếp tục tăng. Công ty nghiên cứu Cox Automotive cho biết giá trung bình của chiếc ôtô mới trong năm nay là hơn 48.000 USD， tăng 21% so với 5 năm trước.
Cuộc khảo sát gần đây của công ty nghiên cứu ôtô Edmunds cho thấy gần một nửa người Mỹ dự kiến trả dưới 35.000 USD cho một chiếc xe mới. Điều này có lý vì thời gian đổi xe mới trung bình ở Mỹ là 6 năm. Nghĩa là những khách hàng này đã mua xe mới lần cuối khi giá ở mức 30.000 USD. Do vậy khi biết phải trả 50.000 USD cho mẫu xe tương đương， họ sẽ bỏ đi. Cuộc khảo sát của Edmunds cũng cho thấy 73% người tiêu dùng đang trì hoãn mua xe mới vì chi phí cao.
Jessica Caldwell， giám đốc bộ phận phân tích thông minh của Edmunds，Nhà cái Hit Club ở đầu nói giá bán xe hiện tại khiến khách hàng choáng ngợp. "Họ tự hỏi 'tại sao mua cùng một chiếc xe lại phải tốn thêm 300 USD mỗi tháng'"， bà Caldwell nói.
Theo Cox， các số tiền phải trả hàng tháng cho các khoản vay mua ôtô mới hiện là 767 USD， tăng 17% so với bốn năm trước. 1/6 người mua ôtô mới trong năm nay sẽ phải thanh toán hơn 1.000 USD mỗi tháng.
Chi phí nhà ở và hàng hóa tăng vọt chiếm phần lớn sự chú ý trong cuộc về lạm phát. Nhưng cuộc khủng hoảng khả năng chi trả cho ôtô đang phá hủy mơ ước sở hữu ôtô của người Mỹ. Giờ đây， ôtô chỉ dành cho người giàu.
Nghiên cứu do công ty tư vấn AlixPartners LLP thực hiện cho Bloomberg chỉ ra nhóm thu nhập thấp (dưới 16.000 USD vào năm 2023) đã bị loại khỏi thị trường xe mới từ hai năm trước. Nhóm có thu nhập trung bình (16.000-41.000 USD) chỉ chiếm 6% doanh số bán xe mới vào năm ngoái.
Mark Wakefield， chuyên gia của AlixPartners， cho biết thị trường xe mới đã chuyển sang người giàu có. Người bình thường phải xe cũ và ít có khả năng đổi phương tiện mới.
Lạm phát cũng đẩy giá các vật liệu ôtô lên cao， ví dụ như thép. Thêm vào đó， các nhà sản xuất đang trang bị cho ôtô những công nghệ mới đắt tiền như màn hình cảm ứng kích thước lớn， cảm biến tránh va chạm hay các tính năng bảo vệ cũng khiến giá bán đội lên.
Rhett Ricart， đại lý ôtô ở Columbus， bang Ohio， nói: "Siêu lạm phát khiến những mẫu xe phổ thông như Ford， General Motor， Hyundai trở nên thực sự đắt đỏ".
Tuy nhiên các nhà sản xuất cũng không đủ động lực để giải quyết cuộc khủng hoảng này. Một trong những nguyên nhân là họ kiếm được nhiều tiền hơn khi bán các mẫu xe giá cao cho người giàu có.
Minh Phương (Theo Bloomberg)